Kumbahçe Sofraları

“Kumbahçe’de yaşayan Giritlilerin büyük çoğunluğu Girit’e bağlı küçük bir ada olan ispirlonga’dan (Spinalonga) göçen denizci ailelerdi ve Bodrum’un yerel ekonomisinde önemli rol oynadılar. Ege kıyılarında antik çağlardan beri süren tekne yapımı, sünger avcılığı ve balıkçılığın Bodrum’da yayılması Giritliler sayesinde oldu. Giritlilerin Bodrum’a bir katkısı da yerel kültüre derinlik kazandıran mutfak zenginliğiydi. Köklerinden kopartılıp sahip oldukları pek çok değeri terk ederek Bodrum’a yerleşen Giritliler, geleneklerine, alışkanlıklarına, inançlarına ve birbirlerine sıkı sıkı sarılıp yeni koşullar altında yaşam kurarken kimliklerini korumaya da özen gösterdi. Okuryazarlık oranının çok düşük olduğu bir dönemde kültürel özellikleri canlı tutmanın yolu kolektif belleğin korunmasına bağlıydı. Bu yüzden sözlü iletişime sarılarak ana dillerinde anlatılagelen hikayeleri, mantinades’leri (beyitler), halk edebiyatı örnekleri ve anıları canlı tutarak geçmişten kopmamaya çalıştılar. 1930’lardaki dil birliği oluşturma politikalarının yansıması olarak yerel yönetimlerin getirdiği ana dil konuşma zorlamaları, yeni nesillerin kültürel belleği korumasına sekte vurunca, Giritlilerin elinde geleneksel törenleriyle mutfak kültürü kaldı. Sonuçta mutfaklardaki ocak tütmeye devam ediyor, yemek ve sofra alışkanlıkları beslenme ihtiyacının çok daha ötesinde anlamlar barındırıyordu. Dolayısıyla kültürel kimliğin devamını sağlayan mutfak, bir can simidi gibi görüldü ve korunarak nesilden nesile aktarılan bir bayrak gibi taşındı. Bu bayrak günümüzde Bodrum Giritliler Derneği tarafından taşınmaya devam ediliyor. Derneğin kurucu başkanı, Giritli Mahallesinin bir zamanlar yaramazlıklarına rağmen çok sevilen çocuklarından olan Zehra Denizaslanı da Girit mübadillerinin üçüncü kuşağı olarak bu kültürü kahramanca yaşatıyor. Onun özellikle deniz ürünleri ve denizcilik bilgileri ve mutfak ustalığı, kayıt altına alınması kültürel değerler olduğundan, Bodrum’a has Girit mutfağına odaklanan bu kitap doğdu”. (Tanıtım Metninden)